Duaal Leren in jouw school implementeren

Wanneer je als school start met duaal leren, komen er veel vragen op je af.

• Hoe organiseer je de werkplekbezoeken?
• En in welke mate zal de rol van de vakleerkracht veranderen?
• Wie is het aanspreekpunt voor de bedrijven?
• ...

Dat er geen eenduidige formule is die voor elke school past, wordt duidelijk in verschillende getuigenissen. We vertellen je graag  hoe andere scholen het aanpakken.   

De expertise van de vakleerkracht is onmisbaar  

"Voor het opvolgen van een duaal traject is de expertise van de vakleerkracht onmisbaar", aldus Peter De Knock, tewerkstellingsbegeleider binnen CLW De Rotonde. "Ik bezoek de werkplek regelmatig samen met de betrokken vakleerkracht.

Mijn rol als tewerkstellingsbegeleider houdt in dat ik me bezig hou met alle administratieve verplichtingen, de praktische organisatie van het duaal traject en het zoeken naar potentiële leerwerkplekken. Tijdens een eerste contact met het bedrijf informeer ik over wat duaal leren inhoudt en verzamel ik de nodige informatie om de match met de leerling zo goed mogelijk te volbrengen. "Peter is dus het eerste aanspreekpunt voor een leerbedrijf."

"Voor de opvolging van het traject van de leerling op de werkplek is er echter ook heel wat vaktechnische kennis nodig, zo kunnen de competenties uit het standaardtraject beter worden opgevolgd en de mentor en de vakleerkracht kunnen elkaar ook beter vinden in deze gesprekken over technische competenties. Door samen met een vakleerkracht langs te gaan, toon je ook aan het bedrijf dat je de opleiding op de werkvloer waardeert", aldus Peter. "Een extra voordeel is dat het ook gewoon een fijn moment is om bij te praten met je collega’s wanneer je samen op de weg bent naar de werkplek.”   

Kijken naar het beste traject voor de leerling  

Dat het bezoeken van de werkplekken door een trajectbegeleider, samen met een vakleerkracht, loont, benoemt ook Liesbeth Venneman van het GO! Atheneum in Geraardsbergen.

"Het is van groot belang om de vakleerkrachten zo veel als mogelijk bij alle stappen te betrekken, zelfs nog voor de leerling de duale opleiding aanvat, is het belangrijk om tijdens de screening uitgebreid de mening van de vakleerkrachten in kaart te brengen. Dit zorgt ervoor dat de leerlingen die starten met een duaal traject hiervoor ook het juiste profiel hebben. Dat duaal leren dé manier is om leerlingen voor te bereiden op de arbeidswereld, is een idee dat wordt gedragen door al onze vakleerkrachten.

We denken in het belang van de leerling en bekijken in welk traject de leerling zijn leerkansen optimaal benut worden. Het is legt wel wat druk op een school om trajectbegeleiders en vakleerkrachten vrij te roosteren om samen een werkplek te gaan bezoeken, maar deze aanpak loont. Vakleerkrachten kunnen zo hun leerlingen van dichtbij opvolgen en zien dat duaal leren voor hun leerlingen de juiste uitdagingen kan bieden. Dit creëert ook een groter draagvlak voor duaal leren.", aldus Liesbeth.  

De juiste leerling op de juiste plaats  

Ook voor Hilde Jamaels van Don Bosco Halle is het belangrijk dat de leerlingen die een duale opleiding aanvatten, hier het juiste profiel voor hebben. "Het zorgt voor vlotte duale trajecten, waarbij de leerling in haalbare mate wordt uitgedaagd en de beste voorbereiding krijgt op de arbeidsmarkt. Vanaf dit schooljaar geven de leerkrachten uit de duale opleidingen ook workshops aan de 4de jaars omtrent arbeidsrijpheid en arbeidsbereidheid. In zo’n workshop zal er toegelicht worden wat een werkgever verwacht van een duale leerling. Duaal leren is een uitdaging, een innovatie en intense samenwerking met de bedrijfswereld, wat onontbeerlijk is voor praktijkgericht onderwijs." zegt Hilde.  

De vakleerkracht als trajectbegeleider  

Jurgen Elsen is praktijkleerkracht voor PISO Tienen. Hij begeleidt de volledige duale trajecten van zijn leerlingen en doet zowel de administratieve opvolging als de opvolging van de generieke en technische competenties. "Als vakleerkracht heb je intense contacten met de bedrijfswereld, je kent de werkplekken door stages en weet welke bedrijven er geschikt zijn voor de opleiding van een duale leerling. Het is een extra voordeel dat je de leefwereld van de bedrijven kent en je daardoor sneller op dezelfde golflengte zit."

Jurgen geeft zelf al 5 jaar les aan de duale leerlingen en volgt daarbij hun volledige traject op. Hij voelde in het begin vooral uitdagingen om intenser te gaan samenwerken met de bedrijven en ook alles goed door te spreken. "Mijn tip voor scholen die starten met duaal? Begin klein, start met de bedrijven die je kent vanuit stages en bouw zo jaar na jaar ervaring op", zegt Jurgen.

Afgelopen schooljaar diende hij op zoek te gaan naar verschillende nieuwe werkplekken waar de school nog niet mee had samengewerkt, en dan was zijn opgebouwde ervaring daarbij mooi meegenomen. Deze ervaring hielp om bedrijven correct te informeren en ook te overtuigen om mee te stappen in het duale verhaal.   

Belang van communicatie  

In Siba Aarschot (binnenkort Site A), pakt Gerd Joos het anders aan. Als trajectbegeleider is hij het aanspreekpunt voor alle duale leerbedrijven, zowel in de duale hout, bouw als auto-opleidingen op school.

Hij bezoekt hen om de 3 weken en bespreekt zowel de attitudes als de werkomgeving en de technische competenties. Gerd Joos is zelf carrossier en communiceert dit ook naar alle werkplekken. Toch geeft dit geen problemen om de technische competenties te bespreken uit de andere opleidingen.

Gerd neemt een coachende houding aan tegenover de mentoren, die de vaktechnische expertise wel hebben. Door de juiste vragen te stellen aan de mentor en de leerling slaagt hij erin om het gesprek over de technische competenties goed te begeleiden. Is er toch specifieke technische kennis nodig, dan wint hij deze in bij zijn collega-vakleerkrachten.

Elke maandag is er ook een kort overleg met de vakleerkrachten van de duale leerlingen, waarop de voortgang van de leerlingen besproken wordt. Op die manier zijn alle vakleerkrachten op de hoogte en is er één duidelijk aanspreekpunt voor de bedrijven. "Het is belangrijk om alle collega’s goed te informeren. Zowel over het traject van de duale leerlingen, als over alle zaken die verbonden zijn aan duaal leren. Het informeren van collega’s over de vakantieregeling, de verzekeringen en de eigenheid van duaal leren is belangrijk om het draagvlak in de school te vergroten.", aldus Gerd.  

Hoe begin je er nu aan?   

Wanneer we vragen naar tips voor scholen die willen of zullen starten met duaal leren, komen vaak dezelfde dingen terug. Eén van de belangrijke zaken daarbij is informeren. De juiste informatie verstrekken over duaal leren aan alle collega’s op school is een onontbeerlijke stap om draagvlak te creëren.

Daarnaast geven verschillende scholen ook aan om te beginnen met een klein aantal opleidingen, zo krijgt de trajectbegeleider of vakleerkracht de kans om ervaringen op te bouwen in het begeleiden van de duale leerbedrijven. Wanneer je kan starten met bedrijven die je al kent door de stages, kan je langzaamaan je netwerk uitbouwen.

Daarnaast wordt er ook verwezen naar de ondersteunende rol van de sectororganisaties. De meeste sectoren bieden heel wat materiaal en ondersteuning aan die kan helpen met de uitbouw van duaal leren. Meer informatie hierover kan je vinden bij de links, die opgenomen zijn in deze nieuwsbrief.

publicatiedatum: 25-04-2023